ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

-----

Ταχ. Δ/νση: Α. Παπανδρέου 37

Τ.Κ. – Πόλη: 15180 - Μαρούσι

Ιστοσελίδα: www.minedu.gov.gr

Μήνυμα του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκου Φίλη,

για την εορτή των τριών Ιεραρχών

Οι σχολικές εορτές και όλες γενικά οι επέτειοι, με την κατ’ έτος επανάληψή τους, κινδυνεύουν να απογυμνωθούν από κάθε περιεχόμενο και να γίνουν μια κούφια εθιμοτυπία. Αν θέλουμε να αποφύγουμε τον κίνδυνο αυτό, πρέπει να αναζητούμε εντατικά, κάθε φορά, το νόημά τους για μας σήμερα. Ποια μπορεί λοιπόν να είναι η σημασία για τους σημερινούς Έλληνες μαθητές, φοιτητές και δασκάλους όλων των βαθμίδων η μνήμη   τριών Ιεραρχών του 4^ου αιώνα; Ως μικρή συμβολή σε αυτή τη διερώτηση, σας προτείνω τρία σημεία:

1) Οι τρεις εορταζόμενοι άγιοι της Εκκλησίας είχαν όλοι τους, σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας, βαθιά αγάπη για τα ελληνικά γράμματα, γνώριζαν σε βάθος και πλάτος την ελληνική παιδεία, διέθεταν εκπληκτική ελληνομάθεια. Δεν αρκέστηκαν στην μελέτη της Βίβλου και των ιερών γραμμάτων, αλλά σπούδασαν με σεβασμό και αυτό με το οποίο διαφωνούσαν, την θύραθεν γραμματεία. Οι δύο από αυτούς, ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, υπήρξαν συμφοιτητές στην ειδωλολατρική Αθήνα, την πιο φημισμένη τότε πανεπιστημιούπολη του κόσμου, ο τρίτος σπούδασε στην Αντιόχεια. Είχαν και οι τρεις εθνικούς δασκάλους. Αναζήτησαν τη γνώση και την αλήθεια με ανοιχτότητα, χωρίς αποκλεισμούς και περιορισμούς. Ο Βασίλειος θα αναδείξει τη σημασία της ελληνικής παιδείας, με απλό και νηφάλιο τρόπο, στη γνωστή μικρή πραγματεία του Προς τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων.

2) Μολονότι  και οι τρεις Ιεράρχες είχαν αναχωρητική και μοναχική διάθεση, θα αναλάβουν δράση, όταν κληθούν να το κάνουν. Δεν θα κλειστούν στο κελί τους, αλλά θα δώσουν, στον δημόσιο χώρο, μάχες για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη, από πολύ υψηλές μάλιστα θέσεις ευθύνης. Θα ασκήσουν τα δημόσια καθήκοντά τους με ευθύνη, πνεύμα διακονίας, θάρρος και παρρησία, γεγονός που θα οδηγήσει, ως γνωστόν,  τον Ιωάννη Χρυσόστομο σε ανοιχτή σύγκρουση με την αυτοκρατορική εξουσία  και συνακόλουθα στην εξορία.

3) Και οι τρεις Ιεράρχες, ο Μέγας Βασίλειος περισσότερο από όλους, είχαν τεράστιο φιλανθρωπικό έργο. Έδωσαν αγώνες υπέρ των φτωχών και των αδυνάτων. Ο καινός άνθρωπος του Ευαγγελίου ήταν για αυτούς απερίφραστα ο φιλάλληλος άνθρωπος, ο άνθρωπος της έμπρακτης και έμπονης αγάπης για τον αναγκεμένο συνάνθρωπο.  Δεν διαχώρισαν ποτέ την  πίστη στο Θεό από την έγνοια για τον φτωχό  και τον ξένο. Οι τρεις Ιεράρχες ωστόσο προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα εν προκειμένω: δίδαξαν (και έκαναν οι ίδιοι πράξη στη ζωή τους) ότι όποιος νοιάζεται τους φτωχούς δεν μπορεί να είναι ο ίδιος  σωρευτής πλούτου. Ο φιλόπτωχος πρέπει να επιλέγει την πτωχεία και για τον εαυτό του, αρκούμενος στα χρειαζούμενα για τη ζωή, χωρίς περιττές πολυτέλειες. 

Ο Υπουργός Παιδείας,

Έρευνας και Θρησκευμάτων

Νίκος Φίλης

Mήνυμα της Iεράς συνόδου για την εορτή των Τριών Ιεραρχών from 6lykeiovolou

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

-----

Ταχ. Δ/νση: Α. Παπανδρέου 37

Τ.Κ. – Πόλη: 15180 - Μαρούσι

Ιστοσελίδα: www.minedu.gov.gr

Μήνυμα του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκου Φίλη,

για την Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος

Η 27^η Ιανουαρίου καθιερώθηκε διεθνώς ως Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος, με ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών το 2005, εξήντα χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Είχε προηγηθεί, το 2002, ανάλογη απόφαση των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, με πρωτοβουλία των υπουργών Παιδείας.

Η 27η Ιανουαρίου του 1945, συμβολική χρονολογία για το τέλος του Ολοκαυτώματος, ήταν η μέρα που ο σοβιετικός στρατός έφθασε στο Άουσβιτς. Τότε απελευθερώθηκε το στρατόπεδο που θεωρείται εμβληματικός τόπος της συστηματικής και μαζικής εξόντωσης των Εβραίων και των Τσιγγάνων της Ευρώπης, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εδώ δολοφονήθηκαν σε θαλάμους αερίων και με βάναυση μεταχείριση περισσότεροι από ένα εκατομμύριο κρατούμενοι.

Ο όρος Ολοκαύτωμα δηλώνει την ολική καταστροφή, τη δολοφονία σχεδόν έξι εκατομμυρίων Εβραίων της Ευρώπης από τους Ναζί. Επρόκειτο για γενοκτονία, δηλαδή για την προσχεδιασμένη προσπάθεια να εξολοθρευτεί ένας ολόκληρος λαός. Η ιστορική ιδιαιτερότητα της γενοκτονίας των Εβραίων, έγκειται στο πρωτοφανές γεγονός ότι οι Εβραίοι κυνηγήθηκαν σε ολόκληρη την κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ευρώπη για να εντοπισθούν, να διαχωριστούν, να εκτελεσθούν ή να εξαναγκασθούν σε εκτόπιση στα στρατόπεδα με μοναδικό σκοπό τη δολοφονία τους.

Στην επέτειο της απελευθέρωσης του Άουσβιτς το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων καλεί την εκπαιδευτική κοινότητα από κοινού με τους μαθητές και τις μαθήτριες να αναλογισθούν τη σημασία του Ολοκαυτώματος ως ρήγματος στην ιστορία και στον πολιτισμό μας. Αν το εκπαιδευτικό μας σύστημα στοχεύει στη διαμόρφωση προσωπικοτήτων ικανών να στοχάζονται με διαύγεια και αίσθημα ευθύνης, η σημερινή επέτειος μνήμης μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για την καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης. Καλλιέργεια, επίσης, της πολιτικής ευαισθησίας που θα κάνει τους μαθητές και τις μαθήτριες εναργείς στην υπεράσπιση των δημοκρατικών αρχών, στον αγώνα κατά του ρατσισμού, του αντισημιτισμού, της μισαλλοδοξίας, των προκαταλήψεων και των διακρίσεων. Η ιστορία της εξόντωσης των Εβραίων της Ευρώπης, υπήρξε ιστορία ακραίας ανθρώπινης βίας και πόνου, έργο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που επέτρεψαν να συντελεστεί κάτι τέτοιο. Στην φρίκη του πολέμου και των διωγμών η αδιαφορία καταδίκαζε σε θάνατο ενώ η αλληλεγγύη μπορούσε να σώσει ζωές, διασώζοντας έτσι και θεμελιώδεις αξίες του πολιτισμού μας: την αξιοπρέπεια του ατόμου, τον σεβασμό του άλλου. Υπό αυτήν την έννοια, το Ολοκαύτωμα δεν αφορά μονάχα τους Εβραίους αλλά όλους όσους μοιράζονται το παρελθόν και τις αξίες του δημοκρατικού πολιτισμού μας.

Το Ολοκαύτωμα είχε παγκόσμιο αντίκτυπο αλλά συντελέστηκε στην πολιτισμένη Ευρώπη και την αφορά πρωταρχικά. Στην Ευρώπη επινοήθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο μιας νέας τάξης πραγμάτων που στηριζόταν στην ιεραρχία των λεγόμενων φυλών και στην κυριαρχία της μίας από αυτές πάνω στις άλλες, με τη δολοφονία όσων θεωρούνταν διαφορετικοί. Στην καρδιά της Ευρώπης έγινε πράξη η σταδιακή εφαρμογή των διακρίσεων, των εκτοπίσεων και της εξόντωσης των Εβραίων. Η ελληνική ιστορία ως κομμάτι αυτής της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Στην Ελλάδα πριν από τον πόλεμο ζούσαν περισσότεροι από 75.000 Εβραίοι σε μικρές ή μεγαλύτερες κοινότητες. Αφανίστηκαν σχεδόν ολοσχερώς οι κοινότητες της Θεσσαλονίκης ή των Ιωαννίνων, διασώθηκαν όλοι οι Εβραίοι στη Ζάκυνθο, πολλοί στην Κατερίνη, στο Βόλο και στην Αθήνα. Κάποιοι διέφυγαν, πολλοί κατόρθωσαν να σμίξουν με τους αντάρτες για να πολεμήσουν μαζί τους ενάντια στους Γερμανούς, κάποιοι βρήκαν καταφύγιο χάρη στην αλληλεγγύη και τη συμπαράσταση των συμπολιτών τους, άλλοι προδόθηκαν και έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης από αυτούς. Ωστόσο, για τους Έλληνες Εβραίους, ο βίαιος ξεριζωμός ήταν ο κανόνας καθώς η συντριπτική τους πλειονότητα εκτοπίστηκε και εξοντώθηκε στα στρατόπεδα του Γ’ Ράιχ. Από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο του 1943 αφανίστηκε η πολυπληθής ιστορική κοινότητα της Θεσσαλονίκης, ενώ το 1944 κλιμακώθηκαν οι εκτοπίσεις από το Διδυμότειχο έως την Κέρκυρα, την Κρήτη και τη Ρόδο. Όταν η χώρα απελευθερώθηκε λιγότεροι από 11.000 Έλληνες Εβραίοι είχαν επιζήσει.

Στο πλαίσιο του σχολικού προγράμματος, η διδασκαλία του Ολοκαυτώματος εγείρει ζητήματα παιδαγωγικά και ηθικά. Αφορά την μακραίωνη, πλούσια ιστορία των εβραϊκών κοινοτήτων στην Ελλάδα και αποτελεί βασικό σημείο στη διδασκαλία της ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Αφορά επίσης, την παγκόσμια αλλά και την ελληνική ιστορία του αντισημιτισμού και των φυλετικών διακρίσεων. Αναδεικνύει τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την καταπάτηση των δημοκρατικών αρχών και από την αδιαφορία για την οδύνη των γειτόνων. Με τη βοήθεια του κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού, ανατρέχοντας στην πλούσια βιβλιογραφία και επισκεπτόμενοι τα εβραϊκά μουσεία, οι καθηγητές και οι καθηγήτριες μπορούν να προετοιμαστούν ώστε να είναι σε θέση να καθοδηγήσουν τους μαθητές και τις μαθήτριες, ανάλογα με την ηλικία τους, στη μελέτη της ιστορίας και στον στοχασμό γύρω από το Ολοκαύτωμα και τις συνέπειές του.

Οφείλουμε, όμως, όλοι, μαθητές και μαθήτριες, δάσκαλοι, καθηγητές και γονείς, να σκεφτούμε εξίσου και το μονοπάτι που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα, ιδιαίτερα τώρα που ο ρατσισμός και ο αντισημιτισμός κάνουν ξανά την εμφάνιση τους στην Ευρώπη. Ο καπνός των κρεματορίων ήταν η κατάληξη μιας πορείας που άρχισε με λόγια. Λόγια που ξεχώριζαν τους ανθρώπους, που στιγμάτιζαν εκείνους που δεν ανήκαν στην πλειοψηφία, που ζητούσαν από απλούς πολίτες να περιφρονούν, να φτύνουν και να προκαλούν δεινά σε συνανθρώπους τους γιατί αυτοί οι συνάνθρωποι δεν ήταν άνθρωποι αλλά «παράσιτα» ή «αντικοινωνικά» στοιχεία που μόλυναν την υγιή κοινωνία. Λόγια που ξεκίνησαν ως απόψεις κάποιων ακραίων αλλά που έσπειραν το σπόρο που κάρπισε όταν η οικονομική κρίση τσάκισε την κοινωνία και γέμισε απόγνωση τους ανθρώπους.

Σήμερα, το παράδειγμα των Ελλήνων Δικαίων των Εθνών, δηλαδή των Ελλήνων που μέσα στην Κατοχή διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να σώσουν την ζωή των συμπολιτών τους που ήταν Εβραίοι, είναι ένα φώς ελπίδας που δείχνει σταθερά την οδό της αρετής και της δημοκρατίας. Ας το ακολουθήσουμε.

Ο Υπουργός Παιδείας,

Έρευνας και Θρησκευμάτων

Νίκος Φίλης

Σιγά σιγά οι ρυθμοί ξαναγίνονται κανονικοί.

Η νέα χρονιά ας είναι καλύτερη από την προηγούμενη !

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ

Και για να μην ...ξεχνιόμαστε 

την Παρασκευή 8 Ιανουαρίου 

τα σχολεία λειτουργούν κανονικά!

Επομένως  , σας περιμένουμε με χαρά να ξαναπιάσουμε 

το όμορφο παιχνίδι της γνώσης

από εκεί που το είχαμε αφήσει!